Soorten assessments en hoe jij jezelf daarop voor kunt bereiden

Als je solliciteert bij een bedrijf kan het voorkomen dat je een assessment af moet leggen. Een assessment is een test om jouw vaardigheden en/of gedrag te beoordelen. Vooral bij grote bedrijven maakt een assessment onderdeel uit van de sollicitatieprocedure. Zij willen er namelijk van overtuigd zijn dat jij de juiste persoon bent voor hun organisatie. Heb jij wel het gewenste kennisniveau en pas je qua persoonlijkheid binnen de functie en het bedrijf? Er zijn verschillende typen assessments. Hieronder worden de meest voorkomende behandeld én lees je tips over hoe je jezelf er op kunt voorbereiden. Ook worden de belangrijkste do’s en don’ts bij het doen van assessments besproken.

Type assessments

Wat kan je verwachten bij een assessment? Een assessment bestaat over het algemeen uit een één of meer van de volgende onderdelen:

1. Rollenspel of praktijksimulatie.
Een rollenspel komt vaak voor om te toetsen hoe jij als kandidaat reageert en jezelf opstelt in bepaalde situaties. Ook kan het gebruikt worden om bepaalde vaardigheden te toetsen, zoals je leiderschapskwaliteiten.

Bij een rollenspel is het belangrijk dat je aandachtig luistert en ingaat op wat er gezegd wordt. Houd dus ook oog voor de andere gesprekspartners. Denk ook aan de manier van spreken en je houding. Voorkom dat je dialectwoorden gebruikt en maak er geen toneelstuk van. Het is belangrijk dat je open staat voor standpunten van je tegenspeler, zonder dat dit betekent dat je toegeeft aan je eigen standpunt. Het is niet altijd een kwestie van “winnen”, maar de ideale situatie bewerkstelligen voor het bedrijf. Er is geen standaard manier om een rollenspel aan te pakken. Thuis oefenen kan helpen om je beter in te leven.

De volgende zaken moet je ook proberen te vermijden in een rollenspel:

  • Hou je niet blind vast aan je eigen standpunt of advies.
  • Ga je tegenspeler niet klemzetten, assessoren zullen dit beoordelen als een teken van zwakte omdat je inhoudelijk niet meer kan beargumenteren.

2. Interview
Standaard in een sollicitatieproces is het sollicitatiegesprek. Een interview als assessment is echter meer gericht om jouw persoonlijkheid te leren kennen. Het heeft een erg hoog psychologisch karakter en wordt meestal afgenomen door een psycholoog en samenwerking met een HR medewerker.

De basis van het gesprek is meestal je cv. Op basis van je cv gaan ze bepaalde onderdelen behandelen. Ze vragen met name naar specifieke situaties tijdens je studie. Hoe ben je met deze situaties omgegaan, wat was jouw taak, wat was het resultaat en wat heb je er van geleerd? Dit zijn vragen volgens de STAR-methode.

Als je een vraag niet begrijpt is het helemaal niet erg dat je om verduidelijking vraagt. Dit komt veel sterker over dan om het antwoord heen te praten of niet het juiste antwoord te geven. Probeer dus geen vragen te ontwijken. Geef antwoorden die relevant zijn en wees bondig, maar niet kortaf. En ga jezelf niet geforceerd verkopen. Je kunt jezelf voorbereiden door een persoonlijke SWOT-analyse te maken waarin je jouw sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen op een rij zet.

3. Persoonlijkheidstest
Een persoonlijkheidstest is vaak een online assessment waarbij je vragen dient te beantwoorden over hoe je in bepaalde situaties zou handelen. Je krijgt daarbij een aantal mogelijke antwoorden. Het zijn dus geen open vragen. Er zijn geen goede of foute antwoorden mogelijk. Geef dus oprecht antwoord.

Pieker niet te lang over je antwoord, maar zorg wel dat je de vraag begrijpt. Neem bij voorkeur situaties uit de afgelopen twee jaar mee in je antwoorden, maar laat negatieve gebeurtenissen uit het verleden niet overschaduwen. De fout die vele kandidaten maken op een persoonlijkheidstest is het sociaal wenselijk antwoord geven of bedenken wat het slimste antwoord is. Hierdoor creëer je de indruk dat je jezelf geschikter wilt maken dan je eigenlijk bent. Je houdt daarmee zowel jezelf als het bedrijf voor de gek. Hier prikt een bedrijf snel doorheen, omdat het vaak als basis dient voor een interview en assessments zo zijn opgebouwd om jouw antwoorden op verschillende manieren te testen.

4. Intelligentietest
Een intelligentietest maakt in veel gevallen onderdeel uit van een assessment. Je kunt het vergelijken met een IQ-test. De test wordt ook vaak een capaciteitentest of cognitieve test genoemd. Het wordt gebruikt om je vermogen tot logisch redeneren te toetsen. Woorden, beelden of getallen vormen de basis van de vraag. Neem de tijd om de vraag goed te lezen en de instructies goed door te nemen. Houd de tijd in de gaten en schiet niet in de stress als je een antwoord niet weet. Er zijn heel veel verschillende (IQ) tests te vinden op internet waarmee je jezelf kunt voorbereiden.

Ter afsluiting

Je krijgt tijdig voor het assessment te horen wat voor type assessments je gaat krijgen. Zorg dat je goed uitgerust en representatief gekleed aan de start verschijnt. Doe jezelf niet anders voor dan je bent, hierdoor kunnen er tegenstrijdigheden optreden. Daarnaast moet je niet bang zijn om vragen te stellen. Toelichting vragen toont meer karakter dan net te doen of je het begrijpt om vervolgens door de mand te vallen.

Wees goed voorbereid en ga uit van je eigen kracht. Ontvang je een negatieve uitslag en word je afgewezen? Niet getreurd, gebruik de uitslag om je ontwikkeling richting te geven en bekijk welke competenties je kunt en moet ontwikkelen. Schakel eventueel hulp in om je hierbij te helpen.